Makaleler

Karşılığı nakit olmayan çekilişler ve piyangoların, kamunun aldatılmasını ve dolandırılmasını engellemek adına, kanun koyucu tarafından “Karşılığı Nakit Olmayan Çekilişler ve Piyangolar Hakkında Yönetmelik” çıkarılarak, kamu yararı korunmak istenmiştir. 

Yönetmelik kapsamında, ticari saik güden tüzel kişiliklerin de, ticari faaliyetlerini arttırmak ve reklamlarını genişletmek adına çekiliş ve piyango yapma hakkı mevcuttur. Yönetmelik kapsamında, çekiliş ve piyango hakkı kullanılmadan önce İdare’ye başvuruda bulunulmalı ve yönetmelik kapsamında aranan nitelikler yerine getirilmelidir. 

Başvuru yapılacak idari amirlik; Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü’dür. Yapılması planlanan çekiliş yahut piyangodan en az 15 gün öncesinde idareye başvuru yapılması gerekmektedir. Başvuru anında, idare tarafından bir takım şartlar aranmaktadır. Bu şartlar, ilgili yönetmeliğin 15.maddesinde belirtilmiştir. 

“İlan ve reklamlarda bulunması gereken hususlar

MADDE 15 - (1) İdareden gerekli izin alınmadıkça piyangolara ilişkin tanıtımda bulunulamaz, ilan ve reklâm yapılamaz ve kampanya başlatılamaz.

(2) Piyangolara ait her türlü tanıtım, ilan ve reklâmlarda;

a) "Bu piyango Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünün .../..../........ tarih ve ......-...... sayılı izni uyarınca düzenlenmektedir.",

b) "18 yaşından küçük olanlar düzenlenen piyango ve çekilişlere katılamazlar, katılmış olsalar dahi ikramiye kazanmaları halinde bu ikramiyeler verilmez.",

c) "İkramiyeye konu olan eşya ve/veya hizmetin bedeli içinde bulunan vergiler dışındaki vergi ve diğer kanuni yükümlülükler talihliler tarafından ödenir.",

ibareleri ile İdarece istenecek diğer her türlü bilginin de bulunması zorunludur.

(3) Piyango ile ilgili tanıtım, ilan ve reklâmın yazılı basın aracılığı ile yapılması durumunda İdare, verilen izin belgesinin de bu duyurular içinde aynen yayınlanmasını talep edebilir.”

Demek sureti ile; izin alınmadan çekiliş yahut piyango hakkında reklam yapılamayacağını ve başlatılamayacağını, idare tarafından alınan izin neticesinde iznin tarihinin ve numarasının belirtilmesi gerektiğini, 18 yaşından küçüklerin katılamayacağını, vergi ve diğer kanuni yükümlülüklerin kazananlar tarafından ödeneceğinin bildirilmesi gerektiğinin ilan edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, hukuken geçerli bir çekiliş ve piyango varlığı olmayacaktır. 

Başvuru için gerekli belge ve nitelikler ise, ilgili yönetmeliğin 9.maddesinde belirtilmiştir. Çekiliş yahut piyangonun sanal ortamda yapılacak olması halinde ise, şartlar değişmekte, işbu seferde ilgili yönetmeliğin 10.maddesinde, sanal ortamda yapılacak olan çekiliş ve piyangoların başvurusu esnasında gerekli olan hususlar belirtilmiştir. 

“Başvuru için gerekli bilgi ve belgeler

MADDE 9 - (1) Piyango düzenleyeceklerin başvuru dilekçeleri ile birlikte aşağıda belirtilen bilgi ve belgeleri İdareye ibraz etmeleri zorunludur:

a) Piyango düzenleyeceklerin adı soyadı, unvanı, ikametgâhı, işyeri adresi, ticaret sicil ve vergi numarası ile T.C. kimlik numarası.

b) Kampanyanın başlama ve bitiş tarihleri ile hangi il veya ilçeleri kapsayacağı.

c) Çekilişe katılma şekil ve şartları.

ç) Yardım amaçlı piyangolarda; kaç adet bilet bastırılacağı, başlangıç ve bitiş numaraları ile varsa serisi ve seri numaraları, beher biletin satış bedeli, biletlerin bastırılacağı matbaanın adı ve adresi.

d) Dağıtılacak ikramiyelerin adedi, cinsi, rayiç birim ve toplam değeri.

e) Çekilişin; yapılacağı tarih, saat, adres ve ne şekilde yapılacağı ile belirlenecek yedek talihli adedi.

f) Çekiliş sonuçlarının; çekiliş tarihinden itibaren yedi günü geçmemek üzere hangi tarihlerde ve ne şekilde ilan edileceği, gazete ile yapılacak ilanın Türkiye çapında ya da yerel olarak yayımlanan gazetelerden hangisinde yer alacağı.

g) Kampanya başlama tarihinden itibaren bir yılı geçmemek üzere asil ve yedek talihliler için ikramiye başvuru ve son teslim süreleri.

ğ) Başvuru dilekçesinin yetkililerce imzalandığını gösterir noter onaylı imza beyannamesi veya imza sirküleri, yetki verilmiş kişi ve kuruluşlara ait noter onaylı vekâletname ile dernek, vakıf ve benzeri kuruluşlar için yönetim kurulu kararı.

h) Düzenlenecek piyango için, İdarenin yanı sıra ilgili mevzuat uyarınca diğer kurum veya kuruluşlardan da izin alınması gerekiyor ise buna ilişkin belge.

ı) Gerçek kişi düzenleyiciler için sabıka kaydı belgesi.

i) Çekilişte taahhüt edilen ikramiyelerin cins, marka, model, adet ve rayiç değerini gösterir belgeler ile gayrimenkuller ve özellik arzeden ikramiyelerde yetkili kuruluşlar tarafından tayin edilecek eksperlerin düzenleyeceği nitelik ve bedel raporu.

j) İkramiye olarak taahhüt edilen gayrimenkullerde satış vaadi sözleşmesi veya ilgili tapu şerhine ilişkin belge.

k) İdarece belirlenecek tutarda teminatın sağlandığına ilişkin belge.

l) Piyangonun niteliğine göre İdarece talep edilebilecek diğer bilgi ve belgeler.

(2) Ayrıca, piyangoya ilişkin ilan ve reklamlar ile bilet ve kuponlar üzerinde; 18 yaşından küçük olanların, düzenlenen piyango ve çekilişlere katılamayacakları, katılmış olsalar dahi ikramiye kazanmaları halinde bu ikramiyelerin teslim edilmeyeceği, ikramiyeye konu olan eşya ve/veya hizmetin bedeli içinde bulunan vergiler dışındaki vergi ve diğer yasal yükümlülüklerin talihliler tarafından ödeneceği hususlarına yer verilmesi zorunludur.” 

Çekiliş yahut piyangonun, fiziki ortamda yapılacak olması halinde, hangi şartların ve belgelerin toparlanması gerektiği hususu açıkça belirtilmiştir. Yine belirtmekte fayda vardır ki; kanun koyucu, kamu yararını koruma saiki ile, doğabilecek hile-aldatma-dolandırıcılık işlemlerine engel olmak maksadı ile, çekiliş yahut piyango başvurusu talebinde bulunan gerçek yahut tüzel kişilikten, çekiliş neticesinde hediye edilecek ürünün %10 ila %50 değer aralığında teminat talep edebilmektedir. Teminat cinsi nakdi olabileceği gibi, banka teminat mektubu cinsinden de olabilmektedir. 

Çekiliş yahut piyangoların sanal ortamda yapılacak olması halinde, dikkat edilmesi icap eden madde 10’dur. 

“Sanal ortam üzerinden piyango düzenlenmesi

MADDE 10 - (1) Sanal ortam üzerinden düzenlenecek piyangolarda da bir mal veya hizmetin tanıtımı, satışı, pazarlanması esas olup, doğrudan gelir elde etmeye yönelik piyango düzenlenemez.

(2) Piyangoya katılımın tamamen veya kısmen sanal ortam üzerinden gerçekleşmesi halinde düzenleyicilerin aşağıdaki şartları ayrıca yerine getirmeleri gerekmektedir:

a) Kampanyanın hangi sanal ortam araçları üzerinden ve hangi kişi ve kuruluşlar aracılığı ile yapılacağının katılımcılara duyurulması.

b) Katılımcıdan katılım sırasında ad-soyad-adres ve katılıma ilişkin şifre veya kod numarası bilgilerinin istenmesi ve bu bilgiler esas alınarak çekilişin gerçekleştirilmesi.

c) Kampanyaya katılımın yapıldığı sanal ortam iletişim hizmetine ait bedelin standart tarife uygulanan bir birim bedelden fazla olmaması ve bu hususların yapılacak reklam ve duyurularda kolayca okunabilecek şekilde yer alması.

ç) Talihlilere kazandıkları ikramiye ile başvuru ve teslim süresine ilişkin tebligatın taahhütlü posta kanalıyla yapılması.

d) Katılıma ilişkin tüm kayıt ve belgelerin birer örneğinin çekilişten önce manyetik ve/veya elektronik ortamda İdareye teslim edilmesi.

e) Günün teknolojik gelişmelerine bağlı olarak İdarece yerine getirilmesi uygun görülen diğer hususlar.”

İlgili yönetmeliğin maddesinde belirtilen şartlara uyulması halinde, sanal ortamda yapılacak çekilişler için başvuru anında herhangi bir aksilik ile karşılaşılmayacaktır.

 

SONUÇ: Ticari saik yahut karşılıksız olarak yapılacak çekiliş ve piyangolarda, kamu yararının zedelenmesini engellemek adına, kanun koyucu tarafından getirilen sorumluluklar ve teminatların yerine getirilmesi halinde herhangi bir problem ile karşılaşılmayacaktır. 

 

Av. Ahmet Faruk ÇİĞİL

Torun & Çiğil Hukuk Bürosu